Przycinanie drzew owocowych poprawia ich kondycję oraz sprawia, że lepiej owocują. Zabieg ten przeprowadza się co najmniej raz w roku – najczęściej zimą lub wczesną wiosną. Kiedy i jak przycinać drzewka owocowe? Jakich błędów unikać? Odkryj tajniki i harmonogram cięcia.
Każde owocujące drzewo czy krzew wymaga regularnych zabiegów pielęgnacyjnych, do których należy przycinanie. Terminy wykonania tego procesu zależą od wielu czynników, takich jak gatunek i odmiana drzewa, a nawet regionalne warunki klimatyczne. W Polsce terminarz przycinania może się różnić w zależności od obszaru geograficznego. Dlatego istotne jest dogłębne zrozumienie potrzeb konkretnych roślin w Twoim ogrodzie oraz dostosowanie procedur przycinania do ich indywidualnych wymagań. Niewłaściwe przycinanie może skutkować uszkodzeniem rośliny, a nawet doprowadzić do jej obumarcia. Znajomość specyfiki każdego drzewa owocowego pozwoli na przeprowadzenie bezpiecznego cięcia.
Podcinanie drzew owocowych – dlaczego jest takie ważne?
Regularne przycinanie drzew owocowych nie tylko stymuluje wzrost młodych pędów, co przyczynia się do dynamicznego rozwoju roślin, ale także wpływa bezpośrednio na ilość i jakość uzyskiwanych owoców. Starannie przycięte drzewa owocowe nie tylko prezentują się estetycznie, ale także obdarzają nas obfitym plonem. Przycinanie sprawia, że do rośliny dociera zdecydowanie większa ilość naturalnego światła. Usuwając zbędne pędy, umożliwiamy promieniom słonecznym dotarcie do każdej części drzewa. To kluczowy czynnik decydujący o rozwoju drzewa, a także o smaku i jakości owoców, które nabierają intensywności i słodyczy pod wpływem dostępu do większej ilości promieni słonecznych.
Cięcie wykonuje się także w celach sanitarnych. Eliminujemy wówczas stare, uszkodzone lub dotknięte chorobami gałęzie. Można również przeprowadzić przycinanie formujące, które pozwala na kształtowanie drzewek zgodnie z naszymi preferencjami. Nadając im odpowiedni kształt, nie tylko zwiększamy ich estetykę, ale również ułatwiamy sobie późniejsze zbieranie owoców.
Kiedy obcinać drzewka owocowe?
Odpowiednie przycinanie drzew owocowych to niezbędny element ich pielęgnacji. Zanim przystąpisz do pracy, musisz poznać kilka ważnych zasad dotyczących terminów cięcia. Drzewka przycina się zimą, gdy odpoczywają, oraz latem w trakcie wegetacji. W przypadku niektórych gatunków optymalny termin cięcia przypada na przełom lutego i marca. Należą do nich jabłonie, grusze, niektóre śliwy czy orzech włoski. Wybór konkretnego momentu zależy również od regionu Polski i warunków atmosferycznych, a także mrozoodporności różnych gatunków drzew. Najbardziej odpowiednią porą na przeprowadzenie cięcia jest bezchmurny, pogodny dzień z dodatnią temperaturą bez ryzyka wystąpienia opadów atmosferycznych czy mrozu.
Ogólna zasada nakazuje, aby najpierw przycinać gatunki najbardziej mrozoodporne, takie jak porzeczka, pigwa, jabłoń czy grusza. Z cięciem gatunków bardziej wrażliwych na niskie temperatury, należy się wstrzymać do marca lub kwietnia. Dotyczy to takich drzew owocowych jak nektarynka, aronia, czy niektóre odmiany śliwy. W przypadku wiśni czy czereśni oraz innych owoców pestkowych optymalnym terminem przycinania jest okres letni – od końca lipca do końca sierpnia, czyli tuż po owocowaniu. Jest to bardzo ważne, ponieważ drzewa te są szczególnie narażone na choroby. Letnie cięcie znacząco zmniejsza ryzyko infekcji, zapewniając zdrowe i dające obfite zbiory drzewo.
Jakie są zalecane terminy przycinania drzew owocowych?
Jak już wspomnieliśmy, różne gatunki drzew owocowych mogą wymagać innego terminu cięcia. Niektóre, oprócz przycinania podstawowego, wymagają również dodatkowego zabiegu, mającego na celu usunięcie wilków, czyli młodych pędów, zagęszczających koronę, które utrudniają dostęp światła słonecznego. Kiedy wykonać poszczególne cięcia w przypadku najpopularniejszych gatunków drze owocowych? Poniżej prezentujemy przykładowy harmonogram:
- Porzeczka: cięcie podstawowe – od połowy stycznia do końca marca.
- Agrest: cięcie podstawowe (wycinanie pędów czteroletnich i starszych) – od początku lutego do końca marca.
- Orzech włoski: cięcie podstawowe – od lutego do końca marca. Jeśli drzewo wydziela soki, należy wybrać termin późniejszy, np. przełom maja i czerwca.
- Brzoskwinia: cięcie podstawowe – przełom marca i kwietnia.
- Grusza: cięcie podstawowe – od początku marca do połowy kwietnia. Cięcie dodatkowe – na przełomie lipca i sierpnia.
- Jabłoń: cięcie podstawowe – od stycznia do końca marca. Drugie cięcie – od początku lipca do końca sierpnia.
- Śliwa: cięcie podstawowe odmian średnio późnych i późnych – od końca lutego do końca marca. Cięcie podstawowe odmian wczesnych oraz usuwanie wilków – od lipca do końca sierpnia.
- Wiśnia i czereśnia: cięcie podstawowe – na przełomie lipca i sierpnia (po zbiorze owoców). Cięcie wiśni można wykonać również w marcu.
- Aronia: cięcie podstawowe (przycinanie pędów starszych niż 6 lat) – przełom marca i kwietnia.
- Winogrono: cięcie podstawowe – przełom lutego i marca. Cięcie dodatkowe – lipiec/sierpień.
- Maliny: cięcie podstawowe odmian owocujących latem wykonuje się w sierpniu. W przypadku malin jesiennych – koniec października.
- Morele: cięcie podstawowe – kwiecień lub przełom lipca i sierpnia.
Jak w prawidłowy sposób przycinać drzewa owocowe?
W przypadku drzew owocowych wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje cięć. Pierwszym z nich jest przycinanie formujące, które wykonuje się w pierwszych trzech latach życia drzewa. Celem tego zabiegu jest uzyskanie pożądanego kształtu korony i przeprowadza się go już w szkółkach. Cięcie formujące polega na usunięciu cienkich pędów i gałęzi rosnących pod kątem ostrym. Eliminowane są również miejsca, z których wyrasta kilka gałęzi jednocześnie. Młode, nierozgałęzione drzewka, przycinamy na wysokości od 70 do 90 centymetrów. W przypadku drzewka rozgałęzionego usuwamy pędy boczne rosnące na wysokości do 50 centymetrów, a pozostałe skracamy o ⅓ długości. Skrócić należy również przewodnik, czyli pień drzewka na wysokości od 30 do 40 cm.
Drugi rodzaj to cięcie podstawowe lub prześwietlające, dotyczące drzew starszych niż 3 lata. Jego głównym celem jest przerzedzenie korony, aby umożliwić efektywne docieranie promieni słonecznych do wnętrza rośliny. Zabieg ten przyczynia się również do swobodnego przepływu powietrza między gałęziami. Podczas cięcia prześwietlającego usuwane są grubsze konary i mniejsze gałązki, które rosną do wewnątrz korony lub krzyżują się ze sobą. Przycinanie drzewek owocowych należy wykonywać pod kątem 45 stopni za pomocą dobrze naostrzonych narzędzi. Gałęzie tniemy zawsze za zgrubieniem u nasady, a pędy – tuż nad pąkiem.
Obecnie w promocji
Jakie są najczęstsze błędy podczas cięcia drzewek owocowych?
Najczęstszym błędem podczas przycinania drzew owocowych jest zbyt radykalne jednorazowe cięcie. Usunięcie nadmiaru gałęzi i pędów może prowadzić do wystąpienia chorób oraz nadmiernego wytwarzania niepotrzebnych wilków. Innym błędem, którego należy unikać, jest używanie nieodpowiednich i niedostatecznie ostrych narzędzi. Drzewo może łatwo ulec zainfekowaniu, zwłaszcza gdy nie dba się o regularne czyszczenie i dezynfekowanie sprzętu ogrodniczego.
Niezwykle istotnym elementem pielęgnacji drzew owocowych, często pomijanym przez początkujących ogrodników jest brak zabezpieczenia ran po cięciu. Po przycinaniu konieczne jest pokrycie śladów preparatem wspomagającym proces gojenia i działającym antygrzybiczo oraz antybakteryjnie. W sprzedaży dostępne są m.in. specjalne maści ogrodnicze, które nakłada się na ranę za pomocą pędzelka. Alternatywnie można przygotować maść samodzielnie, łącząc farbę emulsyjną z fungicydem. W ten sposób nie tylko zadbasz o estetykę drzewa, ale także o jego zdrowie, co w dłuższej perspektywie przekłada się na obfite plony.
Jak i kiedy przycinać drzewa owocowe – podsumowanie
Jednym z najważniejszych działań w pielęgnacji drzewek owocowych jest regularne przycinanie gałęzi i pędów. Poprawnie wykonane cięcia przyczyniają się nie tylko do estetyki ogrodu, ale także mają istotny wpływ na kondycję drzew. Poznanie potrzeb konkretnych gatunków to fundament skutecznej opieki nad nimi. Mamy nadzieję, że znajdujące się w tym artykule wskazówki sprawią, że proces przycinania stanie się łatwiejszy i bardziej efektywny.