Wertykulatory to narzędzia ogrodowe, które coraz częściej zyskują na popularności wśród osób dbających o piękny trawnik. Ich działanie polega na mechanicznym rozluźnieniu gleby oraz usunięciu martwych części trawy, co ma na celu pobudzenie wzrostu nowych źdźbłami i poprawę kondycji trawnika. W tym artykule przyjrzymy się bliżej wertykulatorom, omówimy ich zastosowanie, rodzaje oraz korzyści, jakie niosą ze sobą dla Twojego ogrodu.
Czym jest wertykulator?
Wertykulator jest sprzętem do prac ogrodniczych. To urządzenie z nożami na obrotowym wałku, których zadaniem jest ponacinanie strzechy i filcu, czyli splatanej i zbitej warstwy roślinnej na powierzchni trawnika. Przy pracy wertykulatora nacinana jest jednocześnie gleba, co poprawia wchłanianie wody, odżywczych substancji i przenikanie powietrza. Ponieważ wertykulator usuwa nacinany filc wraz z rozwijającymi się w nim grzybami i bakteriami, przeciwdziała tym samym ich niszczącemu wpływowi na trawnik.
Jak działa wertykulator?
Noże zamontowane na obrotowym wałku nacinają pionowo glebę pod trawnikiem. Po pracy urządzenia zostają w glebie charakterystyczne otwory, które warto zasypać mieszanką na bazie torfu celem użyźnienia podłoża i dostarczenia składników odżywczych dla trawy. Wertykulatory, których noże dokonują ciecia na głębokość 7-10 cm działają od razu jak aerator – umożliwiają lepszy, bogatszy dostęp powietrza do strefy korzennej trawnika, co dobroczynnie wpływa na jego wzrost i wygląd.
Co daje wertykulacja trawnika?
Pionowe nacięcia umożliwiają dotrzeć wodzie i odżywczym substancjom do głębszych warstw gleby, wprost do korzeni trawnika. Takie nawilżenie wpływa na szybszy wzrost trawy i jej bujniejsze rozkrzewienie, zwiększa jej elastyczność oraz odporność na wgniecenia. Ponadto zabieg wertykulacji działa przeciw mchom i chwastom — osłabia je, utrudniając zakorzenienie, zwłaszcza przy chwastach jednorocznych. Nacinając glebę, wertykulator wpływa na usunięcie powierzchniowej próchnicy, pojawiającej się na trawnikach po okresie zimy, zwłaszcza przy długotrwałym zaleganiu śniegu.
Kiedy powinno się używać wertykulatora?
Na decyzję o użyciu wertykulatora najlepiej niech wpływa obserwacja naszego trawnika. Gdy zauważymy na nim takie symptomy jak: żółknięcie trawy i jej słaby wzrost, warstwa filcu z machami i chwastami, utwardzoną glebę i słabe wchłanianie wody – to znak, że warto przeprowadzić wertykulację. Pamiętajmy tylko o wcześniejszym uprzątnięciu gałęzi i kamyków, i o krótkim przycięciu trawnika – umożliwi to łatwiejsze dotarcie do warstwy filcu nad podłożem.
Początek wiosny to najodpowiedniejszy moment dla pierwszego użycia wertykulatora. Praca nad trawnikiem na przełomie marzec/kwiecień najlepiej wpływa na jego szybką regenerację po zimie, przyczynia się do intensywnego zgęstnienia i wzrostu trawy, a przez usunięcie próchnicy i strzechy zwiększa naturalną przestrzeń do jej rozwoju. Następnym dobrym okresem do wertykulacji to koniec lata / początek jesieni – najlepiej robić to we wrześniu, przed okresem jesiennych deszczy. Wybranie tego momentu na prace pozwoli trawie na regenerację po zabiegu przed zimą i końcem wegetacji.
Jak używać wertykulatora?
Przed rozpoczęciem prac upewnijmy się, że gleba nie jest zwyczajnie sucha. W razie potrzeby należy ją podlać, tak aby była wilgotna, ale nie zbyt mokra, czy grząska. Dla najlepszego efektu wertykulacji sprzęt należy prowadzić w kierunkach dających ostatecznie efekt szachownicy – czyli naprzemiennie wzdłuż i wszerz trawnika. Po okresie zimowym niektórzy zalecają też nacięcie trawnika po jego przekątnej. Należy wykonać kilka przejazdów, a głębokość cięcia ustawić początkowo na 5 mm i stopniowo zwiększać ją przy kolejnych nawrotach do 10 mm. Aby uniknąć ponownego zbicia gleby i dla ułatwienia wnikania w nią powietrza, wody i składników odżywczych, otwory po wertykulacji najlepiej wypełnić nawozem, torfowym podłożem lub piaskiem, albo – jeśli decydujemy się na zagęszczenie trawy – nowym ziarnem.
Wertykulacja – jak głęboko?
Głębokość cięcia wertykulatorem musimy dostosować do wymogów naszego trawnika. Wertykulacja powierzchniowa to głębokość 2-3 mm odpowiednia do przecięcia filcu i strzechy, co umożliwia wnikanie wody i składników odżywczych z nawozu. Przy bardziej ubitym, zniszczonym trawniku, potrzeba głębszych nacięć, które poprawią strukturę podłoża, zwiększą jego elastyczność i silniej go napowietrzą.
Dlaczego warto używać wertykulatora?
Po paru sezonach-mimo stałej pielęgnacji, zdarza się, że trawnik wcale nie wygląda okazale. Właśnie wtedy najlepszym rozwiązaniem jest wertykulacja. Taki zabieg rozluźnia i napowietrza glebę, usuwa filc, stymuluje trawę do rozkrzewiania, ułatwia absorpcję wody i nawozów, przeciwdziała rozwojowi grzybów i próchnicy oraz mnożeniu się bakterii. Ostatecznie wygląd trawnika zostaje poprawiony. Jest zregenerowany po zimie, jest gęstszy, bardziej zielony, rozrośnięty równomiernie. Staje się dumą i ozdobą przy naszym domu.
Aerator czy wertykulator – co wybrać?
Mimo że ostateczny efekt używania obu narzędzi jest ten sam – zdrowy, elegancki trawnik – oba sprzęty mają trochę inne funkcje. Wertykulator przede wszystkim usuwa filc i nacina darń, ułatwiając zagęszczanie trawy. Aerator natomiast ma za cel napowietrzenie podłoża, aż do głębszych jego warstw, a tym samym polepszenie odżywiania systemu korzeniowego trawnika. Zaleca się stosowanie obu procesów na mocno zniszczonym trawniku. Na szczęście nie wymaga to zakupu dwóch urządzeń, ponieważ dostępny jest sprzęt łączący obie funkcje.
Glebogryzarka czy wertykulator?
Zadaniem jednego i drugiego narzędzia jest pozbycie się z trawnika warstwy chwastów, mchu, kłączy i strzechy. Wertykulator uzyskuje to przez nacięcia podłoża. Glebogryzarki są bardziej inwazyjne. Pracują głębiej, przekopują glebę, spulchniając ją i wzruszając. To działanie również zwiększa dostęp substancji odżywczych i powietrza do korzeni przy jednoczesnym usuwaniu filcu. Prócz tego glebogryzarka pozwala na wymieszanie nawozu z podłożem. Jednak ze względu na zdecydowanie głębszą penetrację podłoża najlepiej używać jej przy dosiewaniu trawy. Dla zwykłej pielęgnacji trawnika wertykulator jest lepszym narzędziem.
Wertykulator elektryczny czy spalinowy?
Wertykulator elektryczny najlepiej spełnia swoją funkcję na trawnikach o powierzchni od 200 do 800 m2. Na takim obszarze pracuje się nim najefektywniej, bez zbytniego wysiłku i z szybką poprawą stanu trawy. Jest to narzędzie cichsze niż jego odpowiednik spalinowy, bez emisji spalin i tańszy w użytkowaniu. Pewną jego słabością jest jednak zasięg pracy ograniczany długością kabla, ale w takim przypadku rozwiązaniem jest wybór wertykulatora o napędzie akumulatorowym.